Animaloterapia to metoda wspomagająca leczenie oraz rehabilitację osób z niepełnosprawnością, polegająca na bliskim i naturalnym kontakcie ze zwierzętami. Odbiorcami animaloterapii są osoby z zaburzeniami i deficytami w sferze psychoruchowej. Działania są kierowane przede wszystkim do dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym , z zespołem Downa, porażeniem kończyn, zanikiem mięśni, zaburzeniami uwagi (ADHA) i autyzmem. Animaloterapia kierowana jest do osób opóźnionych w rozwoju intelektualnym, motorycznym oraz osób niewidomych. Zajęcia z udziałem zwierząt są wykorzystywane również w pracy z osobami zdrowymi, które dzięki kontaktowi ze zwierzętami uczą się odpowiedzialności, zasad pielęgnacji i wychowania zwierząt. Uczymy odpowiedzialności, pielęgnacji oraz nadzoru nad zwierzęciem. Między człowiekiem a zwierzęciem tworzy się więź która powoduje ze nie czujemy samotności. Celami animaloterapii jest rozwijanie słownictwa, poprawianie pamięci krótko- i długotrwałej oraz rozwijanie interakcji. Rozwija poczucie równowagi, usprawnia i wzmacnia siłę mięśni.
Zawsze, kontakt ze zwierzęciem generuje pozytywnych emocje i wytwarza endorfiny. Po prostu – daje szczęście! Animaloterapia polega na kontakcie ze zwierzętami, najczęściej psami, kotami, końmi i delfinami. Od nazw zwierząt przyjęto nazewnictwo poszczególnych form animaloterapii: dogoterapia, felinoterapia, hipoterapia, alpakoterapia, delfinoterapia. Jak to się zaczęło?
W XVII wieku William Tuke, dyrektor angielskiego szpitala psychiatrycznego, wykazał, że pacjenci przebywający w tymże szpitalu dzięki sprawowaniu opieki nad zwierzętami domowymi skuteczniej radzą sobie z kontrolą własnych emocji. Pogląd ten jest nadal aktualny i wykorzystywany w pracy terapeutycznej. Najintensywniejszy rozwój terapii z udziałem zwierząt przypada na XX wiek. W roku 1903 W. Flower Bucke opublikował zbiór 1200 napisanych przez dzieci wypracowań na temat psów. Analiza owych tekstów przyczyniła się do wysunięcia tezy, że zwierzę może odgrywać szczególną rolę w życiu dziecka samotnego i cierpiącego. Określenie ,,terapia z udziałem zwierząt” po raz pierwszy zostało użyte w latach 60. ubiegłego wieku przez Levisona, który opublikował swoje obserwacje dotyczące przyjaźni między zwierzętami a dziećmi autystycznymi. Od tego czasu animaloterapia jest uznawana za metodę wspomagania terapii psychologicznej. W Stanach Zjednoczonych za oficjalny początek jej wprowadzenia uznano rok 1977. W Polsce za prekursorkę terapii z udziałem zwierząt (w tym przypadku dogoterapii, czyli terapii wykorzystującej kontakt z psami) uznaje się Marię Czerwińską, która podczas pracy nad filmem, w którym występowały dzieci niewidome, zwróciła uwagę na pozytywne relacje dzieci z psami.
Dogoterapia ( kynoterapia), jest to terapia z udziałem psów. Wybieramy takie rodzaje ćwiczęń, aktywności i zadań aby dostosować je potrzeb, deficytów i chorób, z którymi zmaga się osoba uczestnicząca w terapii. Z dogoterapia korzystają dzieci z autyzmem, ze spectrum autyzmu, ADHD, zespołem Downa. Wspomaga terapie osób z mózgowym porażeniem dziecięcym, , niedowładami kończyn, zaburzeniami mowy i wzroku. W przypadku osób dorosłych jest pomocna w zaburzeniach zaburzeniach lękowych i zaburzeniach nastroju. Z dogoterapii korzystają także osoby zdrowe, dla których kontakt z psem stanowi formę wyciszenia się a także wspomaga w radzeniu sobie ze stresem. Jest z jednym z elementów edukacji i resocjalizacji. Opiekowanie się psem uczy odpowiedzialności, motywuje do działania w zakresie jego pielęgnacji i opieki nad nim. Istotnym czynnikiem leczącym jest nawiązanie więzi między człowiekiem a psem, ale także tworzenie więzi społecznych.
Felinoterapia to terapia z udziałem kotów. Ma zastosowanie w leczeniu nadpobudliwości, ADHD, autyzmu, występowania zaburzeń zachowania i emocji. Koty wykorzystywane są także w pracy z osobami cierpiącymi na depresję, ludźmi zahamowanymi społecznie. Koty są nieocenione w terapii osób starszych. Kontakt ze zwierzęciem pomaga radzić sobie z samotnością, umila czas i kojąco wpływa na stan psychiczny osób uczestniczących w terapii Mruczki prawiają samopoczucie, przeciwdziałają poczuciu osamotnienia. Stosowanie felinoterapii zasadne jest w leczeniu artretyzmu czy wspomagająco w chorobie Alzheimera. Terapeutycznie działa głaskanie kota i słuchanie kociego mruczenia..
Hipoterapia to terapia z udziałem koni poprawia saopoczucie człowieka w sferze fizycznej, emocjonalnej, poznawczej i społecznej. Skierowana jest do dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym, stanami po urazach czaszkowo-mózgowych, niedowidzących i niewidomych oraz dzieci z tak zwanymi zespołami ortopedycznymi, takimi jak wady postawy czy skoliozy. Odbiorcami hipoterapii są także osoby dorosłe po udarze, cierpiące na stwardnienie rozsiane, a także chore psychicznie, uzależnione. Wyróżnia się kilka form hipoterapii: fizjoterapia na koniu, psychopedagogiczna jazda na koniu i terapia z koniem. Kontakt z koniem przynosi ulgę, rozluźnia i uspokaja. Hipoterapia pomaga w wyrażaniu emocji oraz działa stymulująco w zakresie motywacji do pokonywania własnych ograniczeń.
